Acht op de tien witwasmeldingen van banken wordt nauwelijks bekeken door de FIU, blijkt uit cijfers die Investico, een platform voor onderzoeksjournalistiek, opvroeg. De FIU die de meldingen binnenkrijgt, doet op de meeste meldingen enkel geautomatiseerde checks. En die computercontroles werken niet naar behoren, zegt FIU-hoofd Hennie Verbeek-Kusters. ‘We vinden dat onze IT naar een hoger niveau moet om ons werk beter te kunnen doen.’
De Nederlandse FIU ontving vorig jaar ruim 2,4 miljoen witwasmeldingen van banken, notarissen, accountants en betaalkantoren. Dat zijn er méér dan de Amerikaanse evenknie FinCEN vorig jaar binnenkreeg. Een groot deel van deze meldingen kwam voort uit de verplichting tot het melden van transacties in relatie tot risicolanden. Daardoor steeg het aantal ontvangen ongebruikelijke transacties respectievelijk van 753.352 in 2018, naar maar liefst 2.462.973 meldingen in 2019. Wanneer de objectieve meldindicator voor risicolanden (die inmiddels is afgeschaft) buiten beschouwing wordt gelaten, blijkt uit het jaarverslag van de FIU dat er vorige jaar in totaal 541.236 ‘reguliere’ ongebruikelijke transacties zijn ontvangen. Daarvan zijn 39.544 als verdacht aangemerkt.
Daarnaast kunnen deze grote aantallen worden verklaard vanwege het bijzondere meldsysteem dat Nederland hanteert. Hier moeten instellingen niet ‘verdachte’ transacties, maar ‘ongebruikelijke’ transacties melden. Dit in tegenstelling tot de meeste andere landen, waar banken enkel verdachte transacties melden en waar dus minder snel tot melding wordt overgegaan.
In Duitsland komen jaarlijks 120.000 meldingen binnen, en ondanks de 475 fte om die te onderzoeken bestaan daar grote werkachterstanden die elk jaar toenemen. In Engeland zijn er een half miljoen meldingen per jaar, met 118 fte om die te onderzoeken. De Nederlandse FIU heeft slechts 63 fte om de binnengekomen meldingen te onderzoeken. Daarbij is de kwaliteit van de meldingen ook nog eens slecht, zo klaagt de FIU al jaren.
Banken melden veel, maar sturen zo weinig nuttige informatie mee dat de opsporingsinstanties er vervolgens weinig mee kunnen. Dat bleek ook afgelopen juli, toen Trouw onthulde dat er amper strafzaken volgen uit de meldingen die vanuit de FIU worden doorgestuurd naar opsporingsinstanties.
