De FATF is de Financial Action Task Force, een in 1989 opgericht samenwerkingsverband van – inmiddels – 37 landen en organisaties met als doel de bestrijding van witwassen, terrorismefinanciering en daarmee verband houdende dreigingen van het financiële stelsel. De FATF verricht onder meer onderzoeken op dit gebied en dit leidde in juli 2018 tot twee rapporten over verhulling van eigenaarschap (“Concealment of Beneficial Ownership”) en beroepsmatig witwassen (“Professional Money Laundering”).
Beide rapporten bieden inzicht in hoe witwassers werken. Voor de praktijk relevant omdat het helpt om de al dan niet ongebruikelijkheid van een transactie te beoordelen in verband met de wettelijke meldplicht op grond van de Wwft (Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme). De rapporten laten ook zien hoe accountants, belastingadviseurs en andere beroepsgroepen – gewild of ongewild – betrokken kunnen worden bij witwassen.
Het rapport van 18 juli 2018 over verhulling van eigenaarschap bevat 106 voorbeelden, waarvan 19 uit de Nederlandse opsporingspraktijk. De voorbeelden laten zien hoe criminele gelden rond gaan over buitenlandse bankrekeningen van veelal eveneens buitenlandse rechtspersonen en hoe zij worden besteed aan bijvoorbeeld Nederlands onroerend goed. Vaak ontbreekt een duidelijke zakelijke reden of zijn er valse titels gecreëerd. Bij de voorbeelden in het rapport zijn witwas-indicatoren vermeld. Dergelijke indicatoren helpen financieel adviseurs, banken en notarissen om te bepalen of sprake is van een ongebruikelijke transactie die bij de FIU gemeld dient te worden.
In het rapport van 26 juli 2018 wordt uit de doeken gedaan hoe beroepsmatige witwassers te werk gaan. Criminele organisaties gebruiken witwas-specialisten om hun criminele verdiensten te kunnen uitgeven. Het gaat niet alleen om drugsgelden, maar vaak ook om steekpenningen, gelden uit (belasting)fraude en opbrengsten van oplichting zoals beleggingsfraude.
Witwassen verloopt in het algemeen in 3 fasen: plaatsing (in het financiële systeem – vaak het storten op een bankrekening), verhulling (van de herkomst) en besteding. Bij fraudedelicten ligt bij witwassen het accent op de verhulling en de besteding. Daarbij komen diensten van bankiers, accountants, belastingadviseurs, trustkantoren, advocaten en notarissen goed van pas. Bovendien creëert de betrokkenheid van een dergelijke professional verderop in de witwas-keten vaak een schijn van legitimiteit, zo blijkt uit het onderzoek.
http://www.fatf-gafi.org/publications/methodsandtrends/documents/professional-money-laundering.html
