Op 24 oktober 2018 heeft het Bureau Financieel Toezicht (BFT) nieuwe ‘specifieke leidraden’ gepubliceerd die aansluiten op de regels in de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) die sinds 25 juli 2018 van kracht zijn. Over de nieuwe regels schreven wij al eerder een blog op SpotOn.

Zowel inhoudelijk als op het gebied van interne procedures heeft de nieuwe wet gevolgen voor instellingen die de Wwft moeten uitvoeren. Inhoudelijk gaat het bijvoorbeeld om aanpassingen in de definities van Politically Exposed Persons en Ultimate Benefical Owners. Ten aanzien van interne procedures worden nadere eisen gesteld aan de invulling en vastlegging van het risicobeleid, aan het risicomanagement en aan de inrichting van een compliance- en auditfunctie.

Het BFT heeft twee leidraden gemaakt. Er is een leidraad voor accountants, belastingadviseurs en administratiekantoren en er is een leidraad voor notarissen. De leidraden zijn inhoudelijk grotendeels vergelijkbaar en gaan onder meer in op onderwerpen als “Witwassen en terrorismefinanciering’, “Cliëntenonderzoek, risicobeleid en risicomanagement” en “Compliance- en auditfunctie”. De leidraden bevatten tot slot een aantal praktische voorbeelden.

Twee deelonderwerpen lichten wij er vandaag uit.

Compliance- en auditfunctie vanaf 50 werknemers

Vanaf 25 juli 2018 geldt de verplichting om, voor zover passend bij de aard en omvang van de instelling, een compliance- en auditfunctie in te richten. Het BFT hanteert blijkens de nu gepubliceerde leidraden als richtlijn dat een instelling dergelijke functies in ieder geval dient in te richten als zij een omvang heeft vanaf 50 werknemers. Het BFT heeft daarbij aansluiting gezocht bij de Wet op de ondernemingsraden (WOR) die het instellen van een ondernemingsraad verplicht stelt voor organisaties vanaf 50 werknemers.

Als een instelling kleiner is dan 50 werknemers, maar haar cliënten of transacties voor ten minste 75% in een hoog risicoprofiel vallen, dan vindt het BFT de inrichting van een compliance- en auditfunctie ook passend.

De compliance- en/of auditfunctie mogen ook extern worden belegd middels een dienstverleningsovereenkomst met een externe partij. Voor de auditfunctie vermeldt het BFT dit expliciet in de leidraad, voor de compliancefunctie blijkt dit uit de wetsgeschiedenis.

Sanctiewetgeving

In de eerdere leidraden uit 2014 vermeldde het BFT niets over sanctiewetgeving. Nu wordt daar in een korte paragraaf op gewezen. Het BFT verwijst naar de Algemene Leidraad Wwft en Sanctiewet van het Ministerie van Financiën, die onder meer vermeldt: “De sanctieregelingen gelden voor iedereen (dus ook voor niet-financiële instellingen zoals juridische beroepsgroepen en accountants) en daarom zullen de instellingen maatregelen moeten nemen om te voorkomen dat zij in strijd met de sanctieregelingen handelen. Zo is een notaris bijvoorbeeld strafbaar als deze een verkoopakte passeert waar een persoon bij betrokken is die op een sanctielijst staat.“ Voor financiële instellingen, waaronder ook trustkantoren, gelden aanvullende eisen aan hun Administratieve Organisatie & Interne Controle (AO/IC) op grond van de Sanctiewet.

Sanctiemaatregelen worden door overheden de laatste jaren meer ingezet in geopolitieke conflictsituaties. Soms gaat het om bepaalde personen en organisaties van wie de financiële middelen worden bevroren. Soms gaat het om een verbod op het doen van – bepaalde – zaken met landen zoals Birma, Congo, Noord Korea, Somalië, Soedan, Wit-Rusland en Zimbabwe.

Sanctiewetgeving verbiedt het verrichten van bepaalde transacties. Daarnaast speelt sanctiewetgeving een rol bij de beoordeling of een transactie al dan niet ongebruikelijk is. Indien tijdens werkzaamheden voor een cliënt wordt gestuit op een (voorgenomen) transactie die mogelijk in strijd is met sanctiewetgeving, kan het dus zijn dat deze als een ongebruikelijke transactie moet worden gemeld. Dit geldt ook als de instelling zelf geen bijdrage aan de transactie heeft geleverd.

Tot slot

Het BFT heeft eerder bekend gemaakt dat het tot 1 januari 2019 een soepel handhavingsbeleid zal hanteren ten aanzien van de nieuwe Wwft-regels. Nu de specifieke leidraden bekend zijn gemaakt, is de verwachting dat het BFT vanaf 1 januari 2019 zal gaan toezien op de implementatie van de nieuwe regels, waaronder de schriftelijke vastleggingen van risicobeleid, risicobeoordelingen en het juist beleggen van de compliance- en auditfunctie.