Het Bureau Financieel Toezicht (BFT) heeft een aantal praktische tips en trends op het gebied van fraude(preventie) voor het notariaat uitgewerkt in een notitie. De notitie geeft enkele handvatten voor de invulling van de notariële onderzoeksplicht (Wna en Wwft). Daarbij kan onder andere worden gedacht aan het formuleren van de juiste vragen en het verifiëren van informatie die is opgevraagd. Met name welke instrumenten de notaris daarvoor kan gebruiken.
Blijkens de notitie ziet het BFT de volgende trends met betrekking tot fraudepatronen:
- Gebruik van stichtingen als koper van aandelen of vastgoed zonder logische reden;
- Dubbelrol van tussenpersoon (zowel aanbrenger van de zaak als vertegenwoordiger van partijen soms ook het aanleveren van de (overdrachts)balans op blanco papier zodat onduidelijk is wie deze heeft opgesteld);
- Oprichting van rechtspersonen met als activiteit im- en export van fruit als dekmantel voor drugssmokkel (met name in Zeeland en Noord-Brabant op bijzondere vestigingsadressen die niet beschikken over koelhuizen e.d.);
- Diverse oprichtingen van vennootschappen, stichtingen of rechtspersonen door dezelfde persoon in korte periode (soms met verschillende bedrijfsactiviteiten);
- Het gebruik van 1 euro aandelenoverdrachten lijkt weer toe te nemen, alsmede aandelenoverdrachten voor een relatief lage koopsom (circa 500 euro). Materieel gezien soms hetzelfde effect bij hogere koopsommen met verrekening rekening courant schulden;
- Oprichting van nieuwe rechtspersonen of vennootschappen door personen die al eigenaar zijn van een of meer noodlijdende rechtspersonen (feitelijk met als doel om bijvoorbeeld de oude BV met schulden achter te laten en de activiteiten in de nieuwe rechtspersoon voort te zetten).
- Oprichting c.q. vestiging van bedrijven in bedrijfsverzamelgebouwen waar alleen kantoorruimte is.
Praktische tips aandelenoverdracht
Bij de overdacht van aandelen in een rechtspersoon spelen diverse factoren een rol. In de notitie worden enkele zaken besproken die daarbij relevant kunnen zijn. Zo wordt ingegaan op het cliëntenonderzoek (welke vragen kunnen er worden gesteld en waar kan de notaris informatie verifiëren) en het onderzoek naar derden (koper/verkoper/tussenpersoon). Tenslotte worden enkele voorbeelden gegeven van concrete vragen die kunnen worden gesteld over de verkochte onderneming, de koopprijs en het geldverkeer.
